در دنیای امروز، ورزش های رزمی خصوصاً هنر کاراته از جمله هنرهای رزمی است که طرفداران بی شماری را در جهان به خود جذب کرده و بسیاری در سرتاسر این کوه خاکی به تمرین این هنر می پردازند.

عده ای قصد یادگیری روش های مبارزه را دارند و عده ای نیز هدف های قهرمانی را در سر می پرورانند و عده ای نیز در پی کسب سلامتی و تندرستی از انجام این ورزش هستند. باید به تمامی این افراد گفت که ورزش کاراته طوری ساماندهی شده است که پاسخگوی تمامی سلیقه ها و نیازهای افراد مختلف می باشد. اما به واقع کاراته چیست و چه هدفی دارد؟ آیا این هنر با این همه قدمت تنها هدفش آموزش هنر مبارزه یا قهرمانی است؟ با نگاهی اجمالی به اصول و فلسفه در کاراته در می یابیم که این اهداف تنها بخشی از کاراته را شامل می شود، در حالی که هدف و فلسفه ٔ کاراته به دنبال چیزهای دیگری است. اگر مطالعه ای هر چند جزئی در مورد زندگی نامه اساتید قدیمی کاراته داشته باشید قطعاً در می یابید که مفهوم کاراته از زبان تمامی اساتید این هنر چنین تعریف می شود: ”آموختن کاراته نیاز به یک عمر ریاضت و آموزش دارد و کاری نیست که بتوان چند ماهه و چند ساله آن را به طور کامل آموخت. کاراته درسی است که تا آخر زندگی ادامه دارد و مفهوم فلسفی آن مبتنی بر اصول دو (راه و روش زندگی)، هو (قانون یا اجرای کاتا)، و کاتسو (کاربرد کاتا در مبارزه واقعی) می باشد. کاراته روشی است که آموختن آن نیاز به ایمان و استقامت، کار و تمرین و تلاش مستمر دارد. کاراته روشی است برای زندگی و وسیله ای برای دستیابی به امنیت و شجاعت کامل. روشی است برای زندگی که شخصیت انسان را بی شباهت به آن چه در ورزش اتفاق می افتد می سازد“. این سخنی است که تمامی اساتید قدیمی کاراته با اعتقاد به آن به تمرین و آموزش کاراته پرداخته و یادگیری فلسفه و پرورش روح و اخلاق را نسبت به پرورش جسم در اولویت می دانند. اولین قانون در کاراته که همانا شروع و خاتمه با احترام است، خود حاکی از آن است که این هنر بیش از هر چیز به رعایت ادب و احترام به فردی که در برابر شماست اهمیت می دهد. در تمامی کاتاهای کاراته یک اصل وجود دارد و آن شروع هر کاتا با دفاع می باشد. با کمی تأمل در این مورد متوجه می شویم این موضوع که در نگاه اول چندان مهم به نظر نمی رسد، خود از اصول مهم کاراته محسوب می شود. زیرا مبتنی بر این قانون مهم در کاراته است که می گوید ”کاراته هنری است برای دفاع از خود نه حمله به دیگران“. و یک کاراته کا هرگز اجازه ندارد به حریف خود حمله کند مگر این که بحث دفاع از خود آن چنان قوت گیرد که موضوع مرگ و زندگی به میان آید و این چنین با زیبائی و لطافت رسم جوانمردی را به یک کاراته کا می آموزد.

لذا تمامی کاتاها در کاراته با توجه به این اصل و قانون سازمان یافته و به وجود آمده اند و این مهم نشان می دهد که در کاراته با اصول به صورت علمی مواجه می شویم و می بایست آن را در زندگی روزمره به کار ببندیم.

مسائل اخلاقی در کاراته از چنان اهمیتی برخوردارند که تمامی اساتید قدیمی اولین چیزی که به شاگردان خود می آموختند رعایت اصول کاراته بوده است و این اصول نسل به نسل منتقل شده و اکنون به دست ما رسیده است. کاتا یا فرم از موارد بسیار مهمی بوده است که در گذشته تنها وسیله آموزش اصول اخلاقی در کاراته به شمار می آمده است. تمرینات طاقت فرسا و بسیار طولانی در کاتا چنان استقامت و صبری در کاراته کاها ایجاد می کرد که خود در پرورش روح و جسم آنها بسیار مؤثر واقع شده است. استاد فوناکوشی در بخشی از کتاب خود به نام ”راه کاراته راه زندگی من“ چنین می نویسد: ”مطلبی که من اغلب به شاگردان خود تأکید می کنم و آنان گیج می شوند این است که به آنها می گویم: ”شما باید ضعیف شوید، نه قوی“!!! چون یکی از دلایل اصلی آننان در انتخاب کاراته تقویت خویشتن است. در نتیجه می خواهند بدانند که منظور من از این گفته چیست؟! آنها می گویند اگر می خواستند ضعیف شوند احتیاجی به تمرین نداشتند. به آنها پاسخ می دهم که درک گفته ام در واقع کمی دشوار است و تأکید می کنم: ”می خواهم شما پاسخ را در وجود خود بیابید و به شما قول می دهم زمانی فرا خواهد رسید که واقعاً منظور مرا درک کنید“.

در ادامه استاد فوناکوشی در توضیح و تفسیر جمله خود چنین می نویسد:

شخصی که از ضعف خود مطلع است، همیشه در همه کنترل خود را حفظ می کند. تنها شخص بسیار ضعیف توانائی شهامت واقعی را دارد.

طبیعی است که یک کاراته کای متبحر باید تمام تکنیکش را با تعلیم و تمرین صیقل دهد. اما هرگز نباید فراموش کند که تنها با تمرین می تواند پی به ضعف خود ببرد“.

استاد ماسوتاتسو اویاما نیز در بخشی از کتاب خود به نام ”طریقت کیوکوشین“ ادب و نزاکت را لازمهٔ موفقیت می داند و چنین می نویسد:

من راه کاراته را برگزیدم که راه انسانیت است و نتیجتاً راهی است که به بهشت ختم می شود. تنها بودن در راه اهمیتی ندارد، اما همه باید قدم در راه انسانیت بگذاریم و شاید بهتر باشد بگوئیم هرگز نباید از این راه خارج شویم. انزوا و گوشه گیری از اجتماع راه درستی نیست. هرچند برای یک کاراته کای مبتدی درک و فهم چنین قوانینی کمی سخت و دشوار است، اما یک مربی خوب کاراته که پی به روح کاراته برده باشد از همان ابتدا به نو آموزان می آموزد که هدف کاراته چیست و کاراته کاران علاوه بر تمرینات سخت برای پرورش جسم خود بایستی به هدف اصلی کاراته که همانا ارتقاء فهم و شعور و پرورش جسم است تأکید داشته باشند.

استاد فوناکوشی فقید که خود از محضر اساتیدی بزرگی چون آزاتو و ایتوسو کاراته را فرا گرفته بود، تأکید بسیاری بر رعایت اصول و قوانین کاراته داشت.

وی دیدگاه های خود را در قالب ۲۰ قانون در کاراته به جمع بندی کرد و آن را برای نسل بعد از خود به یادگار گذاشت و تمامی کاراته کاران را در همه حال ملزم به رعایت این قوانین کرد.

۱) هیچ گاه فراموش نکنید که کاراته با احترام شروع می شود و با احترام به پایان می رسد.

۲) هیچ حمله آغازینی در کاراته وجود ندارد.

۳) کاراته روحیه پرهیزگاری را پرورش می دهد.

۴) ابتدا خودتان را بشناسید و سپس دیگران را.

۵) تکنیک های روحی بر تکنیک های فیزیکی ارجحیت دارند.

۶) بگذارید ذهنتان آزادانه حرکت کند.

۷) بی توجهی و غفلت موجب بد شانسی می شود.

۸) کاراته فعالیتی برای تمام طول زندگی است.

۹) با هر چیزی که مواجه می شوید جنبه ای از کاراته است، حقیقتی شگفت انگیز را در آن جستجو کنید.

۱۰) کاراته مانند آب در حال جوشیدن است اگر شعله را بالا نگه نداریم آرام آرام از جوشیدن می افتد.

۱۱) به برنده شدن فکر نکنید بلکه به بازنده نشدن فکر کنید.

۱۲) زمانی که با حریفی می جنگید، ضربات را متناسب با توان حریف پاسخ دهید.

۱۳) سعی کنید با استراتژی های معمول و طبیعی دست به مبارزه بزنید.

۱۴) دست ها و پاهای خود را هم چون شمشیرهای تیز و برنده تلقی کنید.

۱۵) به عنوان یک تازه کار داچی های مختلفی را یاد بگیرید، اما پس از آن به یک استقرار طبیعی که با فرو بدن شما متناسب است تکیه کنید.

۱۶) کاتا همیشه باید به طور صحیح تمرین شود. مبارزه ٔ واقعی مسئله ای دیگر است.

۱۷) زمانی که در بیرون می روید در این فکر باشید که با هزاران دشمن روبه رو هستید پس همیشه آماده باشید.

۱۸) هیچ گاه نقاط ضعف و قوت، محدودیت های بدن خود و نسبی بودن کیفیت تکنیک هایتان را فراموش نکنید و در صدد برطرف کردن آنها باشید.

۱۹) هیچ گاه فکر نکنید کاراته تنها روشی برای تمرین در دوجو است.

۲۰) پیوسته ذهن خود را جلا دهید.

امید است که تمامی کسانی که قدم در این راه انسان ساز می گذارند با توجه به تعالیم اساتید خویش و بهره گیری از دستورات بزرگانی که دستی در پرورش این هنر داشته اند بیش از پیش در راه پرورش خویشتن موفق و مؤید باشند